Play
Ciekawostki
Dictionary
Słowniczek
Smart
Smart

Lech Wałęsa

20
Lech Wałęsa
Vznik republik ČR a SR

Dąbrówka: Wczoraj kupiłam sobie fajny długopis - najnowszy krzyk mody - ze świecącym wkładem.

Mieszko: Ładny, ale nic nadzwyczajnego. Widziałem kiedyś długopis, który zmienił historię Polski i zapoczątkował zmiany w Europie.

Dąbrówka: Długopis?

Mieszko: Tak, 40-centymetrowy czerwony długopis, z wizerunkiem papieża Jana Pawła II, był uczestnikiem ważnych spotkań w latach osiemdziesiątych.

Dąbrówka: Jakich spotkań?

Mieszko: W spotkaniach zwanych Porozumieniami Sierpniowymi uczestniczyła delegacja robotników z przedstawicielami ówczesnej władzy komunistycznej.

Dąbrówka: Pamiętam….po II wojnie światowej w Polsce zaczęła rządzić tylko jedna partia – komunistyczna. Partia ta chciała mieć wpływ na wszystkich ludzi mieszkających w Polsce, dlatego ograniczała wolność obywateli. Wprowadzono cenzurę, czyli ograniczono wolność słowa - nie można było publicznie głosić swoich poglądów, jeżeli różniły się z ustanowionymi przez partię. Ludzi, którzy się z tym nie zgadzali, szykanowano, zamykano w więzieniach.

Mieszko: No właśnie…To były trudne czasy. Polacy jednak, tak bardzo kochający wolność, nie poddawali się. Kilkakrotnie występowali przeciwko niesprawiedliwości, chcieli po prostu żyć normalnie. Dość mieli telefonów na podsłuchu; ludzi (agentów), którzy śledzili każdy krok, każde spotkanie. Poza tym chcieli poszanowania godności człowieka i jego pracy.

Dąbrówka: Nie wyobrażam sobie sytuacji, że ktoś chodzi za mną krok w krok. To straszne.

Mieszko: Jakiekolwiek formy protestu były przez rządzących tłumione. W historii Polski warto pamiętać o wydarzeniach, które miały miejsce w latach: 1956, 1968, 1970, 1976. Wtedy przeciwko sytuacji w kraju wystąpili ludzie wywodzący się z różnych środowisk (robotnicy, studenci, chłopi). Władzy nie podobało się to, że ludzie domagali się swoich praw: poprawienia warunków życia, wolności słowa, uwolnienia więźniów politycznych - dlatego też takie manifestacje tłumiono za pomocą milicji i wojska.

Dąbrówka: Czy w czasie tych wydarzeń ktoś zginął?

Mieszko: Niestety tak….Na przykład w roku 1970 zginęło czterdzieści pięć osób, ponad tysiąc zostało rannych, kilka tysięcy zatrzymano. Dwa lata wcześniej aresztowano studentów, którzy walczyli o wolność słowa; zmuszono do wyjazdu (na stałe z kraju) ponad 20 tys. polskich Żydów, których obwiniano o podsycanie do buntu studentów.

Dąbrówka: Rzeczywiście to były dziwne czasy…

Mieszko: W dodatku w sklepach często brakowało podstawowych produktów, stało się w kolejkach, wprowadzono kartki żywnościowe czyli wydzielano każdej osobie ilość produktów, które mogła kupić.

Dąbrówka: Nie lubię stać w kolejkach w supermarkecie.

Mieszko: Wtedy nie było takich sklepów.

Dąbrówka: Dziwne czasy….

Mieszko: Polacy zaczęli sprzeciwiać się władzy poprzez nielegalne wydawnictwa. Polegało to na tym, że drukowano i czytano książki, które były zakazane przez władzę. W fabrykach, stoczniach zaczęto zakładać związki zawodowe, które broniły pracowników. Koniec lat siedemdziesiątych przyniósł wielką radość narodowi polskiemu, ponieważ w 1978 roku Polak pochodzący z Wadowic, Karol Wojtyła, został papieżem.

Dąbrówka: Jaki to miało związek z sytuacją w Polsce?

Mieszko: Rok później miała miejsce pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II (takie imię przyjął papież) do ojczyzny, pielgrzymka ta obudziła nadzieję na zmianę życia Polaków. Ludzie zauważyli, że razem stanowią siłę, która może wpłynąć na rządzących krajem. W roku 1980 powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”), którego przewodniczącym był Lech Wałęsa.

Dąbrówka: Czy ten pan nie został później prezydentem?

Mieszko: Masz rację, ale wcześniej właśnie Lech Wałęsa uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. Zwolnienie ze stoczni Anny Walentynowicz, której pozostało pięć miesięcy do emerytury, było impulsem do rozpoczęcia strajku. Celem było wstrzymanie produkcji w zamian za przywrócenie niesłusznie zwolnionej pracownicy oraz poprawienie sytuacji finansowej robotników.

Dąbrówka: Czy stoczniowcy się bali?

Mieszko: Tego nie wiem, ale wiem na pewno, że między ludźmi istniała więź, która dodawała im siły. Na bramie stoczni powieszono zdjęcie Jana Pawła II, rodziny przychodziły pod bramę i wspierały swoją obecnością strajkujących.

Dąbrówka: No i co było dalej?

Mieszko: Stoczniowcy byli tak wytrwali w swych żądaniach, że doprowadziło to do podpisania Porozumień Sierpniowych.

Dąbrówka: Tym dużym długopisem?

Mieszko: Tak, tym długopisem podpisywał się właśnie Lech Wałęsa.

Dąbrówka: No i co było dalej?

Mieszko: Zmiany wprowadzone w sierpniu nie podobały się władzy komunistycznej, która nie chciała tak daleko idących reform. W dodatku Związek Radziecki naciskał na komunistów, żeby rozwiązali sytuację w Polsce. 13 grudnia 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny, który trwał do 22 lipca 1983 roku.

Dąbrówka: To brzmi jak wojna…

Mieszko: Prawie. Stan wojenny ogłosił w telewizji generał Wojciech Jaruzelski. W nocy aresztowano działaczy opozycji, których następnie internowano czyli zamknięto w miejscach odosobnienia. Na ulicach pojawiły się czołgi, wprowadzono godziny milicyjne, patrole milicji i żołnierzy legitymowały ludzi na ulicach, podsłuchiwano rozmowy telefoniczne.

Dąbrówka: A jak zareagowali zwykli ludzie?

Mieszko: Jedni się przestraszyli, inni walczyli, strajkowali. 16 grudnia1981 w trakcie protestów w kopalni Wujek zastrzelono 9 górników.

Dąbrówka: Polacy walczyli z Polakami?

Mieszko: Niestety tak, do tego doprowadziły rządy komunistów.

Dąbrówka: A co się stało z Lechem Wałęsą?

Mieszko: Lecha Wałęsę internowano, zwolniono go dopiero w listopadzie 1982 roku. Po zwolnieniu z internowania Lech Wałęsa był przez cały czas inwigilowany przez agentów, którzy wiedzieli o każdym jego kroku.

Dąbrówka: To straszne!

Mieszko: Wyobraź sobie, że w 1983 roku Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla.  W imieniu laureata nagrodę odebrała żona Danuta z synem Bogdanem, ponieważ władze zakazały wyjazdu za granicę przewodniczącemu „Solidarności”.

Dąbrówka: To dobrze, że świat docenił odwagę Lecha Wałęsy. Przecież ryzykował własnym życiem i życiem swojej rodziny.

Mieszko: Zgadzam się z Tobą. A wiesz, że w roku 1980 literacką Nagrodę Nobla otrzymał polski poeta Czesław Miłosz?

Dąbrówka: Dostał Nobla w tak ważnym dla Polaków czasie?

Mieszko: Tak, w dodatku był poetą, którego twórczość władze komunistyczne zakazały drukować - był objęty cenzurą. Powinnaś wiedzieć, że Czesław Miłosz urodził się (w 1911roku) na terenach dzisiejszej Litwy, w polskiej rodzinie. Jako dziecko widział rewolucję w Rosji oraz I wojnę światową, w czasie II wojny światowej przebywał w Warszawie, potem ukrywał się pod Krakowem. Po wojnie pracował nawet w dyplomacji, w ówczesnym rządzie, ale w 1951 roku poprosił Francję o udzielenie azylu politycznego, gdyż nie zgadzał się z władzami komunistycznymi. Komuniści uznali go za zdrajcę, zakazali drukowania jego utworów. Miłosz wyjechał do USA i tam został wykładowcą literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berkeley.

Dąbrówka: Czy kiedykolwiek odwiedził rodzinne strony?

Mieszko: Było to możliwe dopiero pięćdziesiąt lat po opuszczeniu Litwy. Pod koniec życia Czesław Miłosz osiadł w Krakowie i został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie, tuż obok Wawelu.

Dąbrówka: W ten sposób oddano cześć wielkiemu poecie…

Zapamiętaj!

  • Jan Paweł II - imię, które przyjął po wyborze na papieża (w 1978 roku) Karol Wojtyła
  • 13 XII 1981 - 22 VII 1983 rok – stan wojenny w Polsce
  • Lech Wałęsa – laureat Pokojowej Nagrody Nobla
  • Czesław Miłosz - laureat literackiej Nagrody Nobla
Lech_walesa_6
Lech_walesa_3
Lech_walesa_1
Lech_walesa_2
Lech_walesa_4
Lech_walesa_5
Lech_walesa_7
Długopis z wizerunkiem
Jana Pawła II
Czesław Miłosz
PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1952-1989
RP (Rzeczpospolita Polska)
- oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1918–1952 oraz od roku 1989 do chwili obecnej
OPOZYCJA
- przeciwstawienie się komuś lub czemuś
TOTALITARYZM
- system polityczny, w którym jedna partia kontroluje wszystkie dziedziny życia człowieka, nie szanując jego praw oraz wolności
CENZURA
- kontrola czasopism, sztuk teatralnych, programów telewizyjnych przez specjalnie w tym celu powołany urząd, który miał za zadanie oceniać zgodność z panującym światopoglądem
STRAJK
- pracownicy przestają pracować, aby w ten sposób uzyskać poprawę sytuacji ekonomicznej lub zmianę sytuacji politycznej
INWIGILACJA
- tajna obserwacja kogoś
PODSŁUCH
- podsłuchiwanie rozmów telefonicznych za pomocą specjalnych urządzeń
WOLNOŚĆ SŁOWA
- prawo człowieka do swobodnego wypowiadania swoich myśli
DEMOKRACJA
- system polityczny, w którym obywatele uczestniczą we władzy (poprzez swoich przedstawicieli); przy czym szanuje się prawa i wolność innych ludzi
AZYL POLITYCZNY
- schronienie, które jakieś państwo udziela cudzoziemcom prześladowanym z powodów politycznych, rasowych
INTERNOWANIE
- przymusowe umieszczenie w miejscu odosobnienia osoby, która uważana jest (ze względów politycznych) za niebezpieczną dla państwa

- Lech Wałęsa był z zawodu elektrykiem.

- W czasie strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina - Lech Wałęsa wdrapał się na bramę, przeskoczył ją i przemówił do strajkujących – stał się wtedy prawdziwym przywódcą.

- Lech Wałęsa i jego żona Danuta mają ośmioro dzieci, najstarszy syn- Bogdan (wówczas trzynastoletni) odebrał razem z mamą Pokojową Nagrodę Nobla, ponieważ władze komunistyczne nie pozwoliły laureatowi na wyjazd za granicę.

- W latach 1990 -1995 Lech Wałęsa sprawował urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, został pierwszym prezydentem w powojennej Polsce wybranym w wolnych wyborach

-W roku 1989 prezydentem PRL został Wojciech Jaruzelski, pełnił te funkcję do wyboru na urząd Lecha Wałęsy

- Czesław Miłosz urodził się w roku 1911 w majątku Szetejnie na Litwie, zmarł w roku 2004 w Krakowie.

0 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000
I-VIII wiek IX wiek X wiek XI wiek XII wiek XIII wiek XIV wiek XV wiek XVI wiek XVII wiek XVIII wiek XIX wiek XX wiek XXI wiek