Play
Ciekawostki
Dictionary
Słowniczek
Smart
Smart

I wojna światowa

17
I wojna światowa
I. světová válka

Dąbrówka:   Ale jesteś opalony, byłeś nad morzem w Chorwacji?

Mieszko: Ależ skąd! Myślisz, Dąbrówko, że tylko w Chorwacji jest morze? Polska po zakończeniu I wojny światowej odzyskała dostęp do morza.

Dąbrówka: Wspaniale, w którym roku skończyła się ta wojna?

Mieszko: Rozpoczęła się w 1914 roku, a skończyła w 1918 roku.

Dąbrówka: Tak długo!!! Cztery lata? Ileż ludzi musiało w niej walczyć i zginąć?

Mieszko: Dąbrówko, miliony ludzi, dlatego tę wojnę nazwano światową.

Dąbrówka: Czy Polacy też w niej walczyli?

Mieszko: Oczywiście, praktycznie na wszystkich frontach. Ich legendarny dowódca Józef Piłsudski założył słynne Legiony Polskie, we Francji powstała Błękitna Armia. Koniec wojny nie oznaczał dla Polaków końca walk. Walczyli o nowe granice w trzech powstaniach śląskich; powstaniu  wielkopolskim, stoczyli nawet wielką wojnę z Rosjanami, którzy doszli pod Warszawę!

Fragment pieśni
I Brygady Legionów Polskich
„My, Pierwsza Brygada”

Dąbrówka:   Podobno bitwę warszawską w 1920 roku nazwano nawet Cudem nad Wisłą, mam rację?

Mieszko: Brawo!  Dąbrówko, zaczynasz być znawcą historii!

Dąbrówka: Wiem nawet więcej.  W 1920 roku w Pucku generał Józef Haller dokonał zaślubin Polaków z morzem.

Mieszko: To prawda, dostęp do morza był dla Polaków bardzo ważny. Niestety, miasto Gdańsk było samodzielnym miastem po  I wojnie światowej.

Dąbrówka: Polska nie miała portu?

Mieszko:  Polacy  zbudowali nowy port  w Gdyni. Ważnymi postaciami, które przyczyniły się do budowy właśnie tego portu, był Eugeniusz Kwiatkowski i pochodzący z Zaolzia Józef Kiedroń.

Dąbrówka: No właśnie, Zaolzie - czy o nie też walczono?

Mieszko: Czekano na plebiscyt i dopiero na konferencji w belgijskim mieście Spa w 1920 roku, tereny Śląska Cieszyńskiego znajdujące się po lewej stronie Olzy zostały przyznane Czechosłowacji. Polacy uważali to za niesprawiedliwy werdykt, ponieważ tereny te były zamieszkiwane w większości przez ludność polską.

Dąbrówka: Teraz rozumiem, dlaczego w niektórych miejscowościach zaolziańskich spotykamy polskie i czeskie napisy. Jak wyglądało życie w powojennej Polsce?

Mieszko: Kraj był bardzo zniszczony po wojnie. Ludzie jednak cieszyli się z odzyskania niepodległości. Nastąpił wielki rozwój  literatury, Władysław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla za powieść pt.  "Chłopi". W tym czasie tworzyli tacy pisarze jak Stefan Żeromski czy Julian Tuwim, który napisał ulubiony wiersz polskich dzieci pt. "Lokomotywa". W Polsce  po I wojnie światowej  trzy razy zmieniano prezydenta, jednak najważniejszą postacią w polityce był marszałek Józef Piłsudski. Polska powojenna była krajem wielu narodowości, z których Żydzi stanowili największe światowe skupisko. Ich kultura i działalność bardzo wzbogaciły Polaków. Polacy musieli wszystko budować od nowa, przeprowadzono nawet zmianę waluty z marki na złoty polski.

Dąbrówka: Złoty polski jest  nadal walutą obowiązującą w Polsce, prawda?

Mieszko: Jak zwykle masz rację. Zapraszam Cię do Cieszyna na lody, jedna gałka kosztuje 2 zł.

Zapamiętaj!

Józef Piłsudski był twórcą Legionów Polskich.

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość.

W 1920 roku Polacy pokonali Rosjan w bitwie warszawskiej.

I_wojna_swiatowa_3
I_wojna_swiatowa_1
I_wojna_swiatowa_2
I_wojna_swiatowa_4
MARSZAŁEK
- najwyższy stopień wojskowy w Polsce
PLEBISCYT TERYTORIALNY
- wyrażenie woli ludności danego terenu formą głosowania w sprawie przynależności do jakiegoś państwa ewentualnie o utworzeniu nowego
PORT WODNY
- miejsce przeznaczone dla statków wodnych, gdzie mogą zatrzymywać się w celu przeładunku towarów, wymiany pasażerów, uzupełniania zapasów czy naprawy
WALUTA
- inaczej: pieniądze 

Ulubionym koniem Józefa Piłsudskiego była klacz Kasztanka. Skórę po śmierci konia zdjęto i wypchano. Makieta konia wystawiona była w Belwederze, a następnie umieszczona w Muzeum Wojska Polskiego. Niestety, po II wojnie światowej makieta słynnego konia uległa zniszczeniu.

0 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000
I-VIII wiek IX wiek X wiek XI wiek XII wiek XIII wiek XIV wiek XV wiek XVI wiek XVII wiek XVIII wiek XIX wiek XX wiek XXI wiek